Mieszkańcy Warszawy obchodzą dzisiaj 81. rocznicę powstania w getcie. Ponieważ łączy nas pamięć, wielu przypięło na piersi symboliczne żonkile. Strażnicy miejscy wystawili wartę i posterunki honorowe, asystując osobom składającym wieńce w miejscach upamiętniających walki.
Powstanie w getcie warszawskim było pierwszą w Europie tak dużą akcją zbrojną przeciwko niemieckim okupantom. Tegoroczne obchody rocznicy wybuchu powstania zgromadziły wielu mieszkańców Warszawy. Strażnicy miejscy, jak co roku, wystawili wartę honorową przy Pomniku Bohaterów Getta, gdzie zapłonął ogień pamięci. Funkcjonariusze asystowali podczas składania wieńców przez delegacje i osoby prywatne, a także wystawili posterunki honorowe w miejscach pamięci, między innymi przy Pomniku Umschlagplatz i kopcu Anielewicza na ulicy Miłej.
W milionowej populacji przedwojennej Warszawy żyło wśród naszych przodków blisko 370 tysięcy Żydów. To blisko jedna trzecia wszystkich mieszkańców stolicy. W październiku 1940 roku wszystkim wyznawcom judaizmu niemiecka administracja nakazała przenieść się do wydzielonego, w dzielnicy północnej, getta. Pół roku później mieszkało tam już około 450 tysięcy ludzi. Latem 1942 roku blisko trzy czwarte mieszkańców wywieziono do obozu zagłady w Treblince, gdzie zostali zamordowani. Na przełomie 1942 i 1943 roku w getcie pozostało około 60 tysięcy przymierających głodem ludzi. Wszyscy mieli świadomość, co ich czeka. Zbliżały się kolejne akcje deportacyjne, które miały doprowadzić do całkowitej eliminacji Żydów. Gdy w styczniu 1943 roku Niemcy formowali kilkutysięczną grupę do kolejnej wywózki, grupa bojowników pod wodzą Mordechaja Anielewicza zaatakowała okupantów. Większość Żydów zginęła, a kilkudziesięciu uciekło. Akcję wywózek przerwano na trzy miesiące. 19 kwietnia 1943 roku Niemcy wkroczyli do getta ponownie. Nieco ponad 500 bojowników, z których niektórzy uzbrojeni byli jedynie w ręczne granaty lub butelki z benzyną, stanęło do walki z ponad tysiącem świetnie wyposażonych w broń Niemców. „Nikt nie miał wtedy nadziei, że wyjdzie z tego żywy. Walczyliśmy, by chronić naszych ludzi tak długo, jak się da” – powiedział po wojnie Marek Edelman, jeden z przywódców powstania w warszawskim getcie. Niemcy musieli zdobywać dom po domu, bunkier po bunkrze, używając miotaczy płomieni, wrzucając granaty do piwnic, w których chroniła się ludność cywilna. Do najcięższych walk doszło w rejonie ulicy Miłej, gdzie mieścił się bunkier dowódcy powstania Mordechaja Anielewicza i 120 jego towarzyszy. Walki powstańcze w getcie trwały do połowy maja. Ich symbolicznym zakończeniem było wysadzenie przez Niemców Wielkiej Synagogi. W kolejnych miesiącach getto zburzono. Wojnę przeżyło jedynie kilkudziesięciu żydowskich powstańców. W połowie sierpnia 2021 roku zmarł ostatni znany z nazwiska - Leon Kopelman.
Cześć ich pamięci!
